Bloemblaadjes tellen: Wijnruit

Bloemblaadjes tellen heb je vast wel eens gedaan. Bij een madeliefje bijvoorbeeld, of op school bij het determineren van een plant. Een bloemtolk telt vaak bloemblaadjes. Bij een bloemenreading vertelt het aantal bloemblaadjes namelijk iets over de dingen waar je mee bezig bent. Niet alleen het aantal bloemblaadjes is van belang: ieder kenmerk van de bloem duidt wel op iets. De uiterlijke kenmerken van een bloem vertellen iets over de innerlijke kenmerken van de persoon die door de bloem wordt gerepresenteerd. Door zo te doen is de bloem een metafoor voor de mens geworden. Bloemen met mensen vergelijken, of de natuur als een spiegel zien,  is niet nieuw. Bloemen kunnen net zo wonderlijk zijn als mensen. En door daar goed naar te kijken, en dat te onderzoeken en te zoeken naar het bijzondere zoekt de bloementolk naar de boodschap van bloemen.  Want in hoe de bloem zich uitdrukt in haar vorm, zit voor de zoeker een zinvolle boodschap verborgen. Als voorbeeld wijnruit.

Bij wijnruit is er iets bijzonders aan de hand met het aantal bloemblaadjes. Wanneer wijnruit begint te bloeien, gaat er eerst een gele stervormige bloem met vijf blaadjes open. Later, een etage onder die eerste bloem,  gaat er een krans met meer bloemen open. Op het eerste gezicht zien deze bloemetjes er hetzelfde uit als de eerste  en bovenste bloem. Maar als je bloemblaadjes gaat tellen, zie je dat deze bloempjes vier blaadjes hebben in plaats van vijf. In de vruchtjes zie je dit later ook terug: het bovenste vruchtje bestaat uit vijf deeltjes, en de onderste vruchtjes uit vier.

In de oudheid hadden de Romeinen de behoefte dit verschil in aantallen bloemblaadjes een zinvolle verklaring te geven, waaruit men de eigenschappen van wijnruit kon verklaren.  Het getal vijf, vond men toen, beheerst de wil en het getal vier beheerst de materie. En dus, vonden de Romeinen, moest wijnruit een bijzondere kracht hebben waarmee je je wilskracht zou kunnen versterken, en waardoor je met je wil de materie kon beheersen.Een handige toepassing vonden ze in het toevoegen van wijnruit in de wijn. Eenmaal toegevoegd zou je wilskracht het gaan winnen van de dronkenschap, veroorzaakt door de materie: de wijn. Zo zie je wat  de Romeinen zoal bezighield. Mocht wijnruit zich aandienen tijdens een bloemenreading of kiest iemand bloeiende wijnruit tijdens een bloemwandeling, dan begrijp je natuurlijk wel dat het van belang is welke bloem wordt gekozen: die met vier blaadjes, of met vijf. Speelt er iets met de materie, of iets met de wil, of allebei? vraag ik me dan af. Een bloem te kunnen duiden voor een ander houdt in dat je dingen combineert: intuïtie, maar ook dit soort kennis van planten speelt een rol. Alles bij elkaar geeft een bloem als spiegel van een mens ingang tot het ontdekken van nieuwe mogelijkheden en stellen van verrassende vragen aan jezelf. Wijnruit geeft je bijvoorbeeld een tip: gebruik je wil om dingen voor elkaar te krijgen. En de energie van wijnruit helpt daarbij: je kán het, zou ze tegen je zeggen.

wijnruitbloem met vijf blaadjes

wijnruitvrucht met vijf deeltjes, daaronder vruchtjes met vier deeltjes.

Wijnruit is in nog veel meer opzichten bijzonder. Van een afstandje ziet wijnruit er fijn en teer uit, maar dat is hij in bepaalde opzichten niet. Het heeft een stevige geur en smaak. Misschien kun je hierbij zelf bedenken wat dat in de wijnruitspiegel zou kunnen betekenen

Wilde voorjaarsgroente uit een gewone tuin: veldkers en brandnetel.

Kleine veldkers

 Gisteren aten we kleine veldkerssalade met ei. Eergisteren deden we lekker veel veldkers door de aardappelpuree, en de rest van de veldkers ligt - met kleine kluit - in de groentela te wachten op het volgende idee. In de tuin groeit de veldkers ondertussen maar door, maar op het balkon is alles nu tussen de tegels uitgewied. Dat hebben we dus bijna op.

Voorjaarsschoonmaak. In de tuin, rondom het huis, en in het eigen lijf natuurlijk, want veldkers is heel gezond, en lekker. Een natuurlijk antibioticum, heb ik gehoord. Ben je nieuwsgierig, kijk dan naar de foto, loop naar je tuin, en proef maar! Je zult verbaasd zijn dat dit plantje smaakt naar sterrenkers, of tuinkers die je kunt kopen in de winkel.

De afgelopen week was zulk heerlijk zonnig lenteweer.  Bij ons in de straat werd het gras gemaaid en onkruid gewied. Maar tegen de groei- en kiemkracht van nu opboksen kan al die werklust niet echt. Ik inventariseerde mijn eetbare 'onkruiden': behalve de veldkers vond ik zevenblad, brandnetel,  en winterpostelein

winterpostelein

. Er staat nog wel meer, zoals paardenbloem en look zonder look, maar die tel ik niet mee omdat ik die niet  zo lekker vind. Brandnetels staan er helaas niet genoeg. Ze zijn heerlijk als je ze roerbakt en ook deze planten zijn supergezond!!

Vorige week ging ik met een vriendin wandelen bij Nieuw Beerschoten en vond daar een heuveltje met heel veel sappige brandneteltopjes  ver van het pad en de honden-route. Ik plukte ijverig totdat ik zag dat ik op het punt stond in een opgerolde ringslang te grijpen. Even later zagen we er nog een die zich heerlijk opwarmde in het lentezonnetje. Dit is kennelijk een ideaal plekje om ongestoord als slang te leven met die brandnetels als bescherming. De slangen zijn ongevaarlijk en prachtig. Wel een beetje eng om ze zo heel dichtbij ineens te zien, maar ik wen er al een beetje aan: de laatste jaren zie ik ze steeds vaker. Ik ben er per ongeluk ook wel eens op een gaan staan, die gelukkig ongedeerd leek, zo soepel als ze het water van de Kromme Rijn ingleed.

Ringslang, foto: bosrandgroep Almere

Er valt in onze natuurgebieden steeds meer te beleven aan diversiteit van planten en dieren. Van die diversiteit aan plantjes in de natuur kun je samen met de dieren in bescheiden mate een beetje meegenieten. Een beetje kennis van planten is wel handig, omdat er ook giftige (wel vaak geneeskrachtige) planten zijn. Die je zeker niet in grote hoeveelheden moet gaan eten.

Dieren lijken wel een beter ontwikkelde plantenkennis te hebben.

Tedje van Asseldonk, oud collega-docent op de voormalige academie voor natuurgeneeswijzen in Meppel deed een verkennende studie naar het gebruik van geneeskrachtige planten door het spontane  foerageergedrag (wat er gegeten wordt) van vrouwelijke wolapen in de Apenheul te observeren. Deze apen mochten zelf kiezen welke planten zij aten die zij vonden op kruidenakkertjes. Het leek erop dat apen heel goed wisten wat zij kozen om te eten. Zelfs de weersomstandigheden en het jaargetijde bepaalden welke planten gegeten werden en welke niet. In de natuur lijken dieren te weten van welke boom, kruid of plant ze moeten eten om niet ziek te worden. Ook weten ze welke planten ze moeten eten om te genezen. Als je een hond of kat hebt, weet je dat wanneer je dier gras eet, hij last van zijn maag heeft. Door gras te eten kan hij gaan braken, waardoor hij hopelijk van zijn maagklachten afkomt

Hoewel ik niet zoveel intuïtieve plantenkennis heb als de dieren, geloof ik er  wel in dat de veldkers en de brandnetels mij dit jaar veel goed gaan doen.
In dit verband nog een Bulgaars sprookje over de schepping van de mens dat ik vond in een boek van Olaf Koob: God maakte nadat hij veel pogingen had gedaan, een geslaagde mens uit leem. Tevreden legde hij zijn schepping in de zon te drogen. Hij was zo in zijn werk opgegaan dat hij de duivel niet had gezien die op een afstandje bewonderend, maar met afgunst zat te kijken. De duivel wilde het werk verpesten en boorde daarom met een stok stiekem gaten in het mensenlichaam dat daardoor mismaakt werd. God was zeer verbaasd toen hij dit ontdekte, en om tenminste de uiterlijke vorm weer te redden, begon God de gaten te stoppen met allerlei soorten grassen en kruiden. Daarna smeerde hij leem over de opgevulde gaten. Met de grassoorten waarmee God ooit de gaten in het lichaam had opgevuld, kan de mens sindsdien sommige ziekten helen door precies die kruiden te nemen waarmee zijn lichaam tijdens de schepping ervan werd opgelapt. Dus zo komt het dat er geneeskrachtige grassen en kruiden bestaan

Veldkers, zevenblad, winterpostelein en brandnetel waren vast daarbij. Misschien kun je dit lijstje voor jezelf nog wat verder aanvullen. Ik ben benieuwd.

Brandnetels

Over de woordziel van bloemennamen: Sneeuwklokje

Over de woordziel van bloemennamen:  Sneeuwklokje

sneeuwklokjes in de tuin

Namen van bloemen zijn bijzonder omdat ze uitdrukkingen kunnen zijn van de ziel of het wezen van een bloem. Natuurlijk is dat niet altijd zo, of in het zoeken naar een geschikte naam is het niet altijd even goed gelukt de essentie van het karakter en de eigenschappen van de plant weer te geven, maar heel vaak ook wel. Vaak worden in bloemennamen eigenschappen uitgedrukt die zo verfijnd en genuanceerd zijn, dat het moeilijk is om voor deze kwaliteit één vervangend woord te vinden. Zulke bloemennamen zijn de samenvatting van al het goede dat de plant in zich draagt. Geen wonder dat veel ouders ervoor kiezen hun kind een bloemnaam te geven.

Gevoelens van verwondering, dankbaarheid, ontroering, liefde en van schoonheidsbeleving vormen de kern van die bloemennamen, en het uitspreken van die namen bekrachtigt deze kwaliteit.  Er zijn woorden als bloemen en bloemen als woorden die spreken van een kwaliteit van de ziel. De klankkleur en de betekenis van de naam wekken een positieve energie op die de bloem uitdraagt.  Wanneer je een bloemennaam uitspreekt: sneeuwklokje bijvoorbeeld, zie je niet alleen een sneeuwklokje voor je, maar voel je ook de ziel van het sneeuwklokje tot je spreken. Zowel de betekenissen van het woord: een klokje van sneeuw, of een klokje in de sneeuw, of een klokje als sneeuw, als de klank wekken de energie van het bloeiende sneeuwklokje tot leven en zetten de energie voort overal en altijd waar het woord sneeuwklokje wordt uitgesproken.

The Mother heeft de spirituele energie van afzonderlijke bloemen vertaald in gebeden van één of twee woorden met een krachtige spirituele woordziel:

Zij schrijft in haar boek: Flowers and their Messages over het sneeuwklokje : "Promise of renewal, may ugliness dissapear from the world!"

(De belofte van vernieuwing: moge lelijkheid uit deze wereld verdwijnen! , vertaald door mij)

Op een website van de IVN vond ik een mooi vertelde legende over het sneeuwklokje waarin iets dergelijks wordt verteld:

Hoe de Sneeuwklokjes ontstaan zijn volgens de tarotlegging:

Nadat Adam en Eva uit het paradijs verdreven waren sneeuwde het onophoudelijk. De bloemen en planten waar ze zoveel van gehouden hadden waren niet meer te zien. Eva had het koud en was verdrietig; ze merkte niet eens dat er een engel naast haar liep. De engel nam haar hand en zei: “Eva, kijk!” Ze pakte een sneeuwvlok, blies erop en langzaam veranderde die vlok in een kleine witte bloem, met zachtgroene blaadjes en diep verscholen in het hart, gele meeldraden. De engel zei: “Eva, deze bloem is een teken van hoop. De bloem laat zien dat het voorjaar komt. Het zachte groen is het symbool van de hoop die altijd blijft leven en het geel in haar hart herinnert aan de zon, die sterk is en stralend." Eva’s gezicht lichtte op door de woorden van de engel. De engel spreidde haar vleugels en vloog weg. En op alle plaatsen waar de toppen van haar vleugels de sneeuw beroerd hadden verschenen Sneeuwklokjes.

Het begrip woordziel is van dr. Masuro Emoto.

Hij kwam in zijn onderzoek naar de genezende eigenschappen van water op het idee het water een aantal Japanse karakters te laten zien. Vervolgens bevroor hij het water dat het woord 'gelezen' had en fotografeerde de ijskristallen die de energie van het woord had veroorzaakt. Voor een Japanner is dit geen vreemd idee, omdat men daar denkt dat ieder woord een ziel heeft. Hij bespreekt  een voorbeeld van het woord dankbaarheid: " Als ik het uitspreek geef ik een betekenis en een gevoel weer. We geloven dat een woord dit vermogen tot overdracht bezit omdat het meedeelt in de woordziel en haar boodschapper is, of, preciezer uitgedrukt, haar vertegenwoordiger. Door ‘dank je’ te zeggen sluit ik me aan op de ziel van het woord en vibreer ik in harmonie ermee. En, zoals verwacht, vormde water dat een reeks verschillende Japanse karakters te zien kreeg totaal verschillende kristallen."

ijskristal van het woordziel van 'hoop' onderzoeksresultaat van dr. Emoto.

Ik weet niet of Dr. Emoto het Japanse woord voor sneeuwklokje heeft onderzocht, maar wel het woord 'hoop'. Je ziet het ijskristal op de foto hiernaast.

Sneeuwklokje als bloem van hoop

Hiernaast een foto van sneeuwklokjes. Hun gele, zonnige hartje kun je zien. Ze staan nu uitbundig te bloeien in Rhijnauwen bij Utrecht.

Het sneeuwklokje is de bloem van de hoop. Hoop na een periode van kou en waarin alles afgestorven leek. Ga naar buiten en kijk eens in je omgeving. Laat je hoop opwekken door het sneeuwklokje zou ik zeggen. Ze staan nu overal te bloeien!

En anders: zeg hun naam, en zeg het voort!

Bloemenbewustzijn: hulst

Zomer en winter wandel ik met de hond door het bos. Ik doe dat al jaren en heb daardoor een aantal favoriete routes langs bomen en planten waar ik aan gehecht ben geraakt. Soms neem ik dan een blaadje of takje van een plant of boom in mijn hand om mij 'op te laden' met de trilling die de plant uitzendt. Dit klinkt misschien een beetje bijzonder, en ik zag het in het verleden ook als een bijzonderheid van mij dat ik dit zo ervaar, samen met misschien nog wat andere mensen die een speciale liefde voor planten hebben, maar in toenemende mate denk ik daar anders over. Mensen en dieren zijn in staat de trilling die een plant uitzendt te voelen. Daardoor kunnen zij zich bewust worden van de energie die een plant geeft, en worden zij zich er bewust van dat zij zelf invloed hebben op de energie die zij ontvangen, én die zij uitzenden naar anderen.

Zo 'n bewering wordt eigenlijk pas overtuigend wanneer je zelf kunt ervaren dat het zo werkt.

Door mijn werk als docent holistisch bewustzijn bij het huis voor natuurgeneeskunde in Meppel ben ik in de gelegenheid studenten de energie die direct van een plant komt te laten ervaren.  Bloesemremedies van dr. Bach, en vele anderen zijn al vele jaren een begrip in de natuurgeneeskunde. De trilling van een bloem wordt dan overgedragen op water en dat energetisch geladen water wordt in een flesje gedaan en is zo beschikbaar voor direct gebruik. Dat is handig als je plantenenergie nodig hebt wanneer de desbetreffende plant niet bloeit of zelfs niet boven de grond is. Het ontdekken wat voor soort energie of trilling een plant bezit, werd altijd gezien als een werk voor zeer sensitieve en begaafde mensen. De planten die door deze mensen gevoeld werden, dr. Bach bijvoorbeeld, groeien in bijzondere gebieden, en het proces van verwerking is ook speciaal, afhankelijk van vele factoren. Misschien wel om deze redenen zal een natuurgeneeskundige niet gauw een gewoon takje hulst uit de eigen voortuin inzetten om een energetisch evenwicht in een situatie te herstellen. Maar het kan wel!

Wanneer ik naar Meppel rijd om les te geven, neem ik de laatste tijd een paar takjes uit mijn tuin, of uit het bos mee. Met die takjes doen wij dan een experiment in het voelen van plantenenergie. We nemen dan allemaal een takje in de hand en schrijven op hoe we ons voelen mét en zonder takje in de hand. Dat zelfde doen we met een flesje bloesemremedie van dezelfde plantensoort. Daarna delen we onze bevindingen. Omdat er veel beschrijvingen zijn van de werking van plantenenergie in boeken over de bloesemremedies, kunnen we onze eigen ervaringen vergelijken met die van de makers van bloesemremedies.

Een paar dagen geleden had ik hulst meegenomen. De studenten en ik voelden ons met een takje hulst in de hand aangenaam ontspannen in het hartgebied van ons lichaam. De een voelde dit meer aan de voorkant en de andere meer aan de achterkant van het lichaam. Een glimlach kwam op het gezicht bij één van ons, maar allemaal hadden we min of meer dezelfde ervaring.Het flesje met de Bachbloesemremedie Holly (hulst) gaf niet zulke sterke gevoelens, maar voor zover er iets werd opgemerkt, leek het op de gevoelens die men kreeg bij het vasthouden van het takje.

Hulst valt op in deze tijd van het jaar. De bomen zijn kaal, maar hulst blijft groen. Onder de kale boomkruinen blijkt hij er ineens te staan. Vaak zie je de rode bessen al van een afstand. Hulst is een inheemse boom. Hij kan groeien in de schaduw van hogere bomen, en in het donkere winterseizoen houdt hij zijn blad. Dan profiteert hij van het licht dat er wel is. Hij kan dus met minder licht toe dan andere loofbomen. Hij geeft beschutting voor veel dieren en vogels, en ook de bessen eten vogels graag. Het is een plant die zichzelf en anderen beschermt, en weet te leven op een plek waar veel andere planten een tekort aan licht zouden ervaren. Dr. Bach voelde bij deze plant een energie van onvoorwaardelijke liefde en een soort eenheidsbewustzijn waarin er geen plaats meer is voor afgunst, haat en jaloezie.

Wij voelden deze energie als een lichamelijke ontspanning in of bescherming van de hartstreek.  

Hoe het komt dat we dit gevoel sterker hadden met de plant zelf dan met de Bachremedie, weet ik niet, maar ik word daar wel blij van. Hulst staat immers volop in mijn tuin, en ik kan er als ik dat wil veel van plukken om ook in huis van deze ontspannen energie te kunnen genieten.

Traditioneel hoort hulst ook bij de kersttijd. De Romeinen stuurden hun vrienden al hulsttakjes in deze tijd van het jaar waarin zij de Saturnalia vierden, een soort carnaval. Later werd hulst gekerstend. Nu sturen wij elkaar kerstkaarten met hulsttakjes en halen we behalve een kerstboom soms ook nog hulsttakjes, of een krans van hulst in huis.

Door onze ervaring met de energie van hulst ga ik dat dit jaar ook weer doen. Opdat de energie van hulst in huis al ons kerstbezoek (en onszelf) behoedt voor haat, wantrouwen en afgunst. Omdat we vooral in deze tijd van het jaar ons verlangen naar vrede voor iedereen vaak zo pijnlijk voelen, kan hulst eerste hulp bieden tijdens het kerstdiner. Hou dan af en toe een blaadje vast en ontspan. Het komt goed. Fijne kerst!

De verborgen taal van bloemen: Stekelpapaver

Argemone Mexicana (gele stekelpapaver)

Dit najaar liep ik door een bloementuin waar mijn aandacht viel op de zaaddoos van een stekelpapaver. Zoals vaker liep ik met de vraag of er een bloem zou zijn die mij iets wilde vertellen. Deze bloem , op de foto zie je hem, trof mij, speciaal de vrucht die nog gesloten was en bedekt met een heleboel stekels. Ook de kleurencombinatie van het grijzige groen en het tere citroengeel van de bloemen. Maar het meest trof me het bruinzwarte dekseltje van de zaaddoos. Het dopje, wat eerder de stempel was en nu de zaaddoos afsloot. Ik luisterde naar de boodschap die deze plant voor me had en interpreteerde die ongeveer zo: ik had hard gewerkt aan iets, en de vruchten daarvan waren aan het rijpen, maar nog niet rijp genoeg om los te komen van de plant. De stekels deden me aangenaam aan als bescherming. De zachte kleuren van de plant als verfijning en tederheid. De plant als geheel kwam op mij over als een symbool van toewijding en bescherming aan een schone zaak. Het beschermen van kwetsbaarheid, tederheid en schoonheid. De kracht waarmee de bescherming werd uitgevoerd was behoorlijk. Deze plant was onaanraakbaar.

Nu kon ik deze boodschap heel goed doorvertalen naar mijn leven op dat moment, maar ik had niet iets bepaalds, iets concreets waarop de boodschap toepasbaar was. Ik was op dat moment erg bezig met het maken van haiku's en de vraag wat er gebeurt in de waarneming van een bloem bijvoorbeeld. Wat gebeurt er in het contact wanneer je door iets getroffen wordt, was mijn vraag, maar ook: hoe kan ik iets terug doen voor de planten en bloemen die kennelijk openstaan voor contact. Is wederkerigheid niet wezenlijk voor een goede relatie? Doe ik iets voor een plant of bloem wanneer ik er bijvoorbeeld een haiku maak van het ontmoetingsmoment, of me laat inspireren voor het maken van een schilderij?

Een tijdje later kreeg ik een vriendelijk mailtje van een groot online bloemenbedrijf met de vraag of we iets voor elkaar zouden kunnen betekenen. Mijn stukjes over bloemen waren zo aardig, misschien zou ik, voor een tegenprestatie, een leuk stukje voor hun website willen schrijven. Ik was heel blij met het compliment, maar deze vraag zette mij ook aan het denken. Had de stekelpapaver mij niet gezegd de vruchten van mijn werk te beschermen?

Ik schreef het bedrijf dat het opkomen voor de liefde tussen mensen en bloemen mijn missie is. En dat schrijven en vertellen over wat  bloemen voor onze ziel kunnen betekenen, een manier is om dat te doen. Maar ook de zorg voor planten en bloemen hoort bij zo'n missie. Zonder wederkerigheid naar dat wat ons geeft, putten we uiteindelijk onze bronnen uit.  Ik schreef dat ik net als heel veel mensen in deze tijd op zoek ben naar het herstellen van de balans in dit opzicht. Meer specifiek op het terrein van bloemen en planten. Dat houdt in dat er uiteindelijk bloemen zonder gif worden geteeld, die ook op de veiling niet behandeld zijn, en niet over grote afstanden zijn vervoerd. Het zou mooi zijn als er een trend ontstaat elkaar geen grote boeketten te geven maar één of enkele unieke bloemen, die zorgvuldig zijn uitgezocht en die uitdrukken wat iemand met deze bloemen wil zeggen. De bloem zegt het dan, inderdaad. Ik vroeg het bedrijf of zij in de toekomst zich in deze richting wilde bewegen. Daar zou ik graag aan mee willen werken. Prachtig, in dat geval om samen te werken met een bedrijf dat behalve mooie bloemen ook schone bloemen verkoopt.

Het versturen en elkaar geven van een of enkele bloemen met een boodschap was rond 1900 populair. Iedere bloem had een vastgestelde betekenis. Daardoor kon je elkaar wanneer je deze bloemencodes kende, boodschappen sturen. Een anjer betekende bijvoorbeeld: schiet op, maar een rode anjer betekende: mijn hart breekt. Kreeg je dan een aster teruggestuurd, dan wist je: geduld!  Nog steeds wil je met je bloemengift iets extra's uitdrukken, wat woorden niet kunnen doen. Maar dit extra komt nu meer uit het hart dan uit het hoofd. In de prachtige roman De verborgen taal van bloemen van Vanessa Diffenbauch is deze ouderwetse manier van communiceren via bloemen het houvast in het leven van de verweesde hoofdpersoon Victoria. Zij leert via de bloemen over haar gevoelens en ontwikkelt zich tot iemand die tot haar eigen verbazing kan liefhebben. Zij stelt boeketten samen voor mensen met een levensvraag, en blijkt hen daarmee geweldig te kunnen helpen. Deze boeketten hebben een mysterieuze kracht en kunnen bijvoorbeeld nieuw leven blazen in een uitgedoofde relatie.

In deze geniale roman leert de hoofdpersoon haar hart te laten spreken. Zij leert dit van bloemen. Haar ingang is de Victoriaanse bloementaal, een bloementaal die van buitenaf werkt met uit het hoofd geleerde betekenissen. De Victoriaanse tijd was een tijd van vastgelegde omgangsvormen en een tijd waar het beteugelen van de gevoelens van het hart tot kunst werd verheven. Victoria leert van de bloemen dat zij haar hart mag laten spreken. In feite zijn  bloemen gevoelens.

Sri Aurobindo, een Indiase guru, die samen met The Mother in India een ashram leidde,zei naar aanleiding van het werk van The Mother met bloemen: "Flowers are the moment's representations of things that are themselves eternal."

In een boek over haar werk: Flowers and their Messages, staat wel honderd bloemen beschreven met daarbij welke spirituele boodschap zij in zich dragen. The Mother stuurde mensen dan ook bloemen. Daarbij zond zij hen tegelijk een spirituele boodschap. Misschien heeft ook The Mother zich destijds laten inspireren door de Victoriaanse mode. Zij voelde daarbij wel direct dat het om veel meer gaat dan het gecodeerd communiceren met elkaar.

Met je gevoel en je intuïtie kun je nog steeds met elkaar 'corresponderen' met bloemen. Dan gaat het om de taal van het hart. Ik ga er vanuit dat we dat in deze tijd niet meer hoeven of op te zoeken wat de bloemen willen zeggen, maar dat de bloemen ons kunnen leren welke gevoelens je kunt uitdrukken via hen. Een intuïtieve taal die universeel is heel goed verstaanbaar is voor iedereen.

Op 12 oktober een haiku geven aan een plant: Struikheide

In de struikheide

wiegen duizend dauwdruppels

in hun hangmatjes

Ieder jaar in de herfst krijg ik dat speciale gevoel als ik buiten in het bos loop: een soort blijdschap en ook een dankbaar, rijk gevoel. Die kleuren! De stilte in de vochtige lucht, en het zonlicht dat in stralen langs de boomstammen schijnt.

En een rijke oogst. Ik heb gehoord dat er dit jaar enorm veel appels en peren zijn, maar ook dichtbij huis:  er waren zoveel wijnbessen in onze tuin die nog steeds mooier wordt.

Dankbaarheid is een gevoel dat mij aanzet tot willen geven. Maar hoe doe je dat aan de natuur?

Door de bloemenreadings en bloemenwandelingen, weet ik dat de natuur volop geeft, en communiceert. Planten en bloemen staan open voor contact. Je kunt er gerust mee 'praten' en weten dat er geluisterd wordt. In deze tijd lijkt de natuur extra bezield. Zij heeft maximaal gegeven en gaat nu een periode van rust in. Zou het niet prachtig zijn iets terug te doen, bijvoorbeeld in de vorm van een haiku?

Een haiku is een van oorsprong Japanse versvorm van 17 lettergrepen. Dit verhaal begint met een haiku, gegeven aan de struikheide. Haiku 's maken is dus oeroud en ontstaan uit een Oosterse cultuur, maar in opkomst in het Westen. In Japan kende men het Shintoïsme, een religie waarin de natuur bezield is en Goddelijk.  In Nederland kent men dit niet, maar het idee van de levende natuur en het gevoel dat wij daar deel van uitmaken, en dus ook actief in kunnen zijn, neemt toe.

Ik stel voor om als deel van die levende natuur eens een haiku te geven aan iets in de natuur dat je geraakt heeft. In het kader van het 10 jarige jubileum van het nationaal park Utrechtse Heuvelrug, bieden mijn collega Gon Mostert en ik een haikuwandeling aan, kostenloos, op 12 oktober om 14.00 uur bij het chalet Helenaheuvel in Doorn. Je bent van harte uitgenodigd om mee te doen. Geef je van te voren wel even op via de email: dorinehaveman@gmail.com

En, toeval bestaat niet, vanmorgen las ik dit prachtige gedicht van M. Vasalis.

WANDELING IN DE HERFST

Langs de gehurkte huisjes, met hun hard, dik haar

over hun voorhoofd, de verlaten tuinen, waar

de bonestaken biddend met hun maagre vingers staan

- tussen verwildrend loof stijgt af en toe de dunne rook van vuren

en ver, tussen de hese, wit-uitgebeten, roodgesteelde grassen

blinkt het onzegbaar dorstverwekkende en schoongewassen

water van meertjes, die alleen maar in de herfst bestaan-

daar zijn wij, - zorgeloze neuriënde man,-

des zomers langs gegaan,

Nu loop ik er alleen en langzaam en ik stond

lang op de smalle brug, hoog boven de gezwollen stroom

waarin grassen schuin het trage water wervlen deden.

Daar leek het land haast hol:

de donkre bodem van de heldre bol,

die de kristallen hemel ermee vormde.

Ver in het bos praatte een kind tegen een hond

zo helder en onzichtbaar,

dat ik m 'als een blinde voelde.

Heeft al 't verlangen en de onrust van de zomer

geleid tot dit volmaakte, heldre ogenblik,

of is mijn hart verkoeld, is dit de eerste vorst?

Het water blinkt. Ik heb nog altijd dorst.

M. Vasalis

Luisteren naar je tuin

luisteren naar je tuin

Wanneer mensen je tuin bezoeken, zien ze misschien wel dezelfde tuin die jij ziet, maar ze horen niet de verhalen die bij de planten in jouw tuin horen. Waarschijnlijk zie jij zelf ook een heel andere tuin dan die bezoeker, niet zomaar een tuin, maar een vol met speciale bloemen en planten met betekenis. Misschien kunnen sommige gevoelige bezoekers luisteren naar de energie die van jouw tuin uitgaat, want voor een gevoelig oor is dat hoorbaar als een soort muziek en voelbaar als harmonie. Maar voor de gevoelige verzorger van de tuin klinkt er naast de algemene muziek, ook het geluid van de planten afzonderlijk. Ieder met hun eigen 'communicatie' die verbonden is met het verhaal van de plant. Planten waarmee je een persoonlijke band hebt opgebouwd, houden je op de 'hoogte'. Ze onderhouden het contact wanneer jij dat ook doet.

Speciaal zijn de planten die je gekregen hebt. Onze tuin staat vol met gekregen planten van vrienden en familie. Sommige daarvan zijn heel speciaal, omdat zij contact blijven houden met de gever. Zo kregen we lang geleden een vijgenboompje dat in de jaren daarna prachtig groot uitgroeide en ieder jaar vele vijgen gaf. Wij zagen in de voorspoedige groei van de boom duidelijk een gelijkenis met de gever, met wie het overigens ook goed ging. Zes jaar geleden waren er zo veel vijgen dat we die hebben ingemaakt. Ook nam ik in dat jaar een stek van een grondscheut. Twee jaar later was de stek groot genoeg om die aan de gever kado te doen. Hij was er erg blij mee. Hij voelde zich daardoor verbonden met de boom bij ons in de tuin, en dat had voor hem een speciale betekenis. Het bevestigde onze band. De stek had een mooie plek gekregen op een Amsterdams balkon, tien hoog en was daardoor behoorlijk veilig voor nachtvorst. In het lange koude voorjaar leek onze boom dood. Wij hadden hem al opgegeven en het trieste nieuws verteld, maar in de zomer kwamen nieuwe scheuten, konden wij de gever blij vertellen. Hij vond het fijn te horen, maar had verder alle aandacht bij zijn pas geboren zoon. Het jaar daarna bleken deze scheuten helaas opnieuw bevroren, maar de stek deed het goed! Een tweede kind werd geboren, en opnieuw kwamen in de zomer overvloedig nieuwe stengels uit de grond. De boom heeft zich verjongd, en vermeerderd, net als de gever, concludeerden wij.

onze vijgenboom

Maar er zijn ook andere voorbeelden van communicatie met planten op deze manier. De eerste keer dat ik rozen stekte, deed ik dat omdat ik ging verhuizen en ik een rozenstruik waar ik een speciale band mee had, moest achterlaten. De stek sloeg goed aan, en bloeide al in het eerste jaar: precies op mijn verjaardag ging de eerste bloem open!

Het doet me goed langs de planten in de tuin te lopen en steeds de warmte van de vriendschap te voelen van de mensen die ze gegeven hebben. Misschien voelen deze mensen dat dan ook. In ieder geval bevestigt de verzorging van deze planten de band voor mij.

Wanneer je door je eigen tuin loopt, hoor je de verhalen van de planten op deze manier: de hortensia die je van je neef gekregen hebt,en de hibiscus van je dochter, en je voelt hun warmte. Je ziet de bloemen die er 'zomaar' zijn gekomen, maar die je hebt laten staan omdat je ze mooi vindt, of omdat ze je nieuwsgierig hebben gemaakt. Die vertellen dus een verhaal over jou. Je kunt ook kijken naar alle planten die al in de tuin stonden toen je in het huis kwam wonen. Ook die vertelden een verhaal aan jou over de vorige bewoner. Sommige heb je weggehaald, maar andere planten heb je laten staan. Langzaam aan zijn deze planten ook hun verhaal aan jou gaan vertellen, maar de band met de vorige bewoner zul je waarschijnlijk altijd blijven voelen.

In workshops vraag ik als dat zo uitkomt, naar bijzondere verhalen en belevenissen met planten. Steeds valt het me dan op hoeveel het betekent voor mensen om zo'n contact met een plant te hebben. En hoezeer het ze geraakt heeft dat een plant een dergelijke persoonlijke communicatie met hun is aangegaan. Het is eigenlijk vreemd dat we daar niet meer over praten.

Dat er toch ook steeds meer mensen zijn die hier wel over praten, bewijst het aanbod van José Koster die als tuinvrouw cursussen geeft in het luisteren naar je tuin. Ik heb zelf zo'n cursus nog niet gedaan, maar ben erg benieuwd.